محمد رفیع راوند
موزه ها یکی از مکان های مهم برای شناخت و یادگیری فرهنگ مردم، معرفی مشاغل، آشنایی با انوع پوشاک و البسه و معرفی سبک زندگی مردم یک منطقه است.
علاقه مندان، محققان، اساتید، دانشجویان، معلمان و دانش آموزان برای درک دقیق تر و آشنایی با گذشتگان، بزرگان و آداب و رسوم و تاریخ هر منطقه، با مراجعه به موزه ها، از این گوهر گرانبها استفاده می کنند. یکی از این موزه ها، موزه مردم شناسی اوز می باشد که در عمارت تاریخی سوداگر مستقر می باشد.
متاسفانه بر اثر زلزله سال ۱۴۰۲ خسارات زیادی به سقف و دیوارهای عمارت تاریخی حاج رئیس محمد سعید سوداگر وارد شده است. لازم است که کلیه مسئولین و شهروندان شهرستان اوز، از این مجموعه مردمی موزه و عمارت تاریخی سوداگر که میراث گذشتگان ماست حمایت مالی نموده، تا بتوان پس از مرمت با همکاری و همفکری مردم عزیز، به راه و رسالت خود ادامه داد.
عمارت سوداگر دارای قسمت های مختلفی است که نشاندهنده فرهنگ والای مردم اوز و هنر معماران بومی اوزی می باشد. اتاق های سه دری، پن دری، سه گنجه، چاغده، کوش کن، من سرا، گرمادو، هشتی و… نشان از معماری برجسته این منطقه از جنوب ایران می باشد. نقاشی های موجود در اروسی و آیات قران بر دیواره ها و اشعار شعرای ایرانی، نشان از آداب دانی مردم اوز است. هنر نجاری و شیشه بری بر روی پنجره اتاق اروسی، نشاندهنده هنر نجاری و شیشه بری در عهد قاجاریه در اوز می باشد.
موزه مردم شناسی اوز از معدود موزه هایی است که توسط مردم حمایت شده و تمامی وسایل آن، از جمله اشیای مفرغی چند هزار ساله، تفنگ های دست ساز اوز، کتاب های دست نویس، سکه های قدیمی، ابزارآلات و لوازم اشتغال مردم در ایام قدیم، البسه و پوشاک مردان و زنان و کودکان اوزی و همچنین خود عمارت تاریخی سوداگر، اهدایی مردم اوز و منطقه است. در کنار مدیریت و کارکنان موزه، هیئت امنای موزه، کمیته صنایع دستی و شرکت تعاونی کار آفرینان شهرستان اوز نیز همراه و پشتیبان این مجموعه فرهنگی اوز می باشند.
این مجموعه غنی، فقط یک موزه و یک خانه تاریخی تاریخی نیست، بلکه در این میان، کارهای مختلف و فراوانی نیز انجام داده است. برگزاری مراسم پاسداشت زبان مادری، روز ملی و جهانی کودک، اجرای مسابقه قصه خوانی (کاته)، نمایش های چهارشنبه های آخر هر ماه، روز جهانی میراث فرهنگی، روز جهانی موزه، نمایشگاهای صنایع دستی، حمایت و اهدای کارت صنعتگری به پیشکسوتان صنایع دستی و جوانان علاقه مند، کلاس های هنری، جمع آوری قصه های قدیمی به گویش اوزی توسط پدربزرگ ها و مادربزرگ ها، جمع آوری اشیا قدیمی، برگزاری نمایشگاههای متعددو …از جمله فعالیت های موزه مردم شناسی اوز می باشد.
لازم به ذکر است که در کتابخانه و کتابفروشی موزه، کتب مرجع تاریخی و کتب نویسندگان بومی، هم به امانت داده می شود و هم قابل فروش است. موزه اوز چهار دوره به عنوان موزه برتر غیر دولتی از سوی شورای بین المللی موزه های ایران (ایکوم) در سطح کل ایران انتخاب شده است. شعار همیشگی این مجموعه فرهنگی، اهدای حداقل یک شی توسط شهروندان شهرستان اوز می باشد.
حال این مجموعه غنی و بزرگ، تلاش خود را برای معرفی و نمایش آداب و رسوم و ارج نهادن به هویت اصلی جامعه به اثبات رسانده و توانسته تا حدودی آداب و رسوم مردم را حفظ نماید.
دست در دست هم دهیم به مهر
موزه خویش را کنیم آباد
نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است
